De HR-ketel vindt nog steeds gretig aftrek in Nederland. Ondanks dat velen het einde van de techniek voorspellen, is de verkoop van toestellen het afgelopen jaar gestegen. In 2017 werden in totaal 425.000 toestellen verkocht, een groei van 3%. De groei van duurzame alternatieven, zoals warmtepompen, vlakt af. Met name bij nieuwbouwwoningen is het marktaandeel van HR-ketels gestegen. Dit blijkt uit de eerste Gasmonitor van Natuur & Milieu, Stedin en Alliander. Natuur & Milieu reageert verbaasd op de trend. Ketelfabrikanten zien dat particulieren een afwachtende houding aannemen, en daardoor nog gauw kiezen voor nog 15 jaar zekerheid van een goedkopere ketel.

Natuur & Milieu onderzocht samen met Stedin en Alliander welke warmte-installaties Nederland aanschaft: HR-ketels, warmtepompen, pelletkachels, biomassaketels, zonneboilers en inbouwkookplaten. Hiervoor is gekeken naar de verkoopcijfers van de afgelopen vijf jaar en het aantal aangevraagde subsidies (ISDE). De cijfers lopen tot en met 2017 en zijn onder meer gebaseerd op de opgaven van fabrikanten en fabrikantenkoepels, zoals de VFK (HR-ketels) en DHPA (warmtepompen)…. lees meer over de trends, waarbij de weg ons niet vanzelf naar duurzame alternatieven brengt.

Nieuwbouw
Bij nieuwbouwhuizen stijgt de verkoop van HR-ketels explosief. In 2014 kreeg 51 procent van de nieuwbouwwoningen een HR-ketel, in 2016 was dit 75 procent van alle nieuwbouwwoningen. Een HR-ketel gaat gemiddeld ongeveer vijftien jaar mee. Dit betekent dat tot 2031  75 procent van de nieuwbouwwoningen uit 2016 aan het gas vastzit.

Stagnatie warmtepompen
Tussen 2015 en 2016 steeg de verkoop van warmtepompen met 44 procent. In 2017 steeg de verkoop met slechts 15 procent. De verkoop van HR-ketels daalde in 2016, maar steeg in 2017 weer met 3 procent.

Koken op gas
Koken op gas raakt echter uit. Elektrische inbouwkookplaten zijn populair: de verkoop hiervan stijgt, ten koste van gaskookplaten.

Pelletkachels
Ook de verkoop van pelletkachels groeit. Het aantal verkochte pelletkachels steeg de afgelopen vijf jaar rap, met gemiddeld 79 procent per jaar en in 2015-2016 met maar liefst 136 procent. Vooral bij particulieren neemt de populariteit van de pelletkachel snel toe, gezien het aantal aangevraagd ISDE-subsidies. Sinds de start van de ISDE regeling in 2016 wint de pelletkachel het van de warmtepomp wat betreft het aantal particuliere subsidieaanvragen.

2050: alle woningen aardgasloos
De ambitie van het kabinet-Rutte 3 is dat in 2050 alle huizen van het aardgas af moeten zijn. Per 1 juli 2018 is de gasaansluitplicht voor nieuwbouw komen te vervallen. In het klimaatakkoord worden nu afspraken gemaakt om de bestaande bouw, ruim zeven miljoen aansluitingen, aardgasvrij te maken.

Natuur & Milieu reageert verbaasd op de uitkomsten van het onderzoek. “Dit is opmerkelijk. We moeten juist van het aardgas af. De verkoop van duurzame alternatieven moet dus omhoog, die van HR-ketels zo snel mogelijk omlaag. Alleen zo kunnen we aan de klimaatdoelstellingen van het kabinet voldoen,” aldus Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu.

Over het onderzoek
De transitie van aardgas naar duurzame warmte in woningen en andere gebouwen zal een verregaande impact hebben op het huidige elektriciteits- en gasnet in Nederland. Het is voor netbeheerders van belang goed zicht te hebben op deze ontwikkelingen, zodat ze tijdig aanpassingen in het energienet kunnen realiseren. De inzichten uit deze Gasmonitor helpen alle betrokkenen om deze warmtetransitie zo goed mogelijk vorm te geven. De ambitie is om de Gasmonitor jaarlijks te laten verschijnen.